Bé ngủ

Tất Tần Tật Về

Chăm Sóc Giấc Ngủ Toàn Diện Cho Bé

Trên hành trình nuôi con, giấc ngủ của bé luôn là một trong những vấn đề khiến nhiều bà mẹ băn khoăn. Em bé ngủ không ngon, ngủ không đủ giấc sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, trí não và hệ miễn dịch của trẻ. Vậy làm thế nào để giúp bé yêu nhà bạn ngủ ngon và ngủ sâu hơn? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về giấc ngủ của trẻ sơ sinh, hướng dẫn các mẹ cách tạo thói quen ngủ điều đặn cho bé, giải quyết các vấn đề về giấc ngủ thường gặp, đồng thời giới thiệu các sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ cho bé trên website Matida.

1. Tầm quan trọng của giấc ngủ đối với trẻ sơ sinh 

Giấc ngủ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh. 

• Phát triển thể chất: Trong khi ngủ, cơ thể bé sẽ tiết ra hormone tăng trưởng, giúp bé tăng trưởng chiều cao và cân nặng, tăng cường hệ cơ bắp.
• Phát triển trí não: Trong khi ngủ, não bộ của bé cũng hoạt động tích cực, củng cố các kỹ năng học được trong ngày và phát triển các kết nối thần kinh quan trọng giúp tăng cường trí nhớ, khả năng học hỏi và xử lý thông tin.
• Tăng cường hệ miễn dịch: Ngủ đủ giấc giúp hệ miễn dịch của bé hoạt động hiệu quả hơn, giúp bé chống lại các bệnh tật.
• Giảm quấy khóc: Em bé ngủ đủ giấc sẽ cảm thấy thoải mái, vui vẻ và ít quấy khóc hơn.

2. Giấc ngủ của trẻ sơ sinh 

Các giai đoạn ngủ của trẻ sơ sinh:

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh khác với giấc ngủ của người lớn. Giấc ngủ của trẻ sơ sinh được chia thành năm giai đoạn chính:

• Giai đoạn 1: Buồn ngủ, ngủ gà ngủ gật.
• Giai đoạn 2: Ngủ thật sự (giấc ngủ REM), trẻ giật mình, vặn mình, rên rỉ, mắt chuyển động. Nhịp thở không đều, có thể ngưng thở ngắn.
• Giai đoạn 3: Giấc ngủ nhẹ nhàng, thở đều đặn hơn, ít cử động.
• Giai đoạn 4: Giấc ngủ sâu (giấc ngủ Non-REM), trẻ nằm yên, không cử động, ngủ ngày càng sâu và khó đánh thức.

Chu kỳ ngủ của trẻ sơ sinh ngắn (50 phút) so với người lớn (90-100 phút), nên trẻ dễ bị thức giấc thường xuyên hơn.

Em bé ngủ bao nhiêu tiếng 1 ngày?

Thời gian ngủ trung bình của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thay đổi theo từng tháng tuổi. Dưới đây là bảng thời gian ngủ của trẻ: 

• 0-3 tháng tuổi: 14-18 giờ/ngày (ngủ nhiều giấc ngắn trong ngày và đêm)
• 4-6 tháng tuổi: 12-16 giờ/ngày (bắt đầu có giấc ngủ đêm dài hơn)
• 7-12 tháng tuổi: 11-14 giờ/ngày (ngủ 1-2 giấc ngắn vào ban ngày)
• 1-2 tuổi: 11-14 giờ/ngày (ngủ 1-2 giấc ngắn vào ban ngày)

Tại sao trẻ sơ sinh lại khó ngủ?

Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh khó ngủ, chẳng hạn như:

• Đói: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất khiến trẻ sơ sinh khóc và khó ngủ.
• Tã bỉm ướt/bẩn: Tã bỉm ướt hoặc bẩn khiến bé cảm thấy khó chịu và không thể ngủ ngon. 
• Môi trường ngủ không thoải mái: Phòng ngủ quá nóng, quá lạnh, quá sáng hoặc ồn ào có thể khiến bé khó ngủ. Ba mẹ chú ý lựa chọn quần áo ngủ phù hợp cho con. Tham khảo thêm: Tất tần tật về Quần áo trẻ em.  
• Không thoải mái về thể chất: Bé đang đau bụng, ngứa ngáy, hay trong quá trình mọc răng có thể gây đau và khó chịu ở trẻ, dẫn đến việc khó ngủ.
• Thói quen ngủ chưa được hình thành: Bé chưa biết cách tự ngủ lại khi thức giấc giữa đêm nên cần có sự hỗ trợ từ bố mẹ để đi vào giấc ngủ.

3. Bí kíp luyện tự ngủ cho bé 

Để giúp em bé ngủ ngon và ngủ đủ giấc, ba mẹ cần tạo cho bé thói quen ngủ điều đặn và xây dựng một môi trường ngủ thoải mái.

Tạo thói quen ngủ điều đặn cho bé:

Một trong những cách hiệu quả nhất để giúp em bé ngủ ngon là tạo thói quen ngủ điều đặn. Điều này giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học tự nhiên của bé và giúp bé dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.

• Quy trình trước giờ ngủ: Tạo một quy trình thư giãn trước giờ ngủ cho bé, chẳng hạn như tắm nước ấm, massage nhẹ nhàng, bú sữa, ru ngủ, đọc sách,… Lặp lại quy trình này hàng ngày sẽ giúp bé biết rằng sắp đến giờ đi ngủ.
• Môi trường ngủ thoải mái: Giữ môi trường ngủ của bé yên tĩnh, thoáng mát và tối. Sử dụng rèm cửa sổ để chắn sáng và máy tạo tiếng ồn trắng (white noise) để giảm tiếng ồn bên ngoài (nếu cần thiết). Tránh bật đèn sáng hoặc cho bé xem tivi trước giờ ngủ vì ánh sáng xanh có thể ức chế melatonin – hormone điều hòa giấc ngủ.
• Ngủ đúng giờ: Cố gắng cho bé đi ngủ và thức dậy vào cùng một khung giờ mỗi ngày, ngay cả vào cuối tuần. Điều này sẽ giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học tự nhiên của bé và giúp bé dễ dàng đi vào giấc ngủ hơn.

Xây dựng thói quen tự ngủ:

Một trong những thách thức lớn đối với các bà mẹ là việc giúp bé tự ngủ lại khi thức giấc giữa đêm. Dưới đây là một số phương pháp có thể tham khảo dạy bé cách tự ngủ, giúp em bé ngủ ngon hơn và ngủ xuyên đêm:

• Phương pháp “Đặt xuống – Nhấc lên” (Pick up – Put down):
  • Khi đến giờ ngủ, đặt bé nằm ngửa trong cũi, vỗ về nhẹ nhàng và nói lời chúc ngủ ngon.
  • Nếu em bé khóc, hãy nhấc bé lên, vỗ về và xoa dịu cho đến khi bé bình tĩnh lại.
  • Sau đó, nhẹ nhàng đặt bé xuống cũi và lặp lại cho đến khi bé ngủ say.
  • Lưu ý: Kiên trì thực hiện phương pháp này trong vài ngày, bé sẽ dần quen và biết cách tự trấn an bản thân để đi vào giấc ngủ.
• Các phương pháp luyện ngủ khác:
  • Phương pháp Ferber: Tương tự như phương pháp “Đặt xuống – Nhấc lên” nhưng thời gian chờ đợi giữa các lần nhấc bé lên sẽ được kéo dài dần dần.
  • Phương pháp EASY: Phương pháp này nhấn mạnh vào việc thiết lập thói quen ăn, chơi, hoạt động và ngủ (Eat, Activity, Sleep, Your time) một cách khoa học để giúp bé dễ dàng đi vào giấc ngủ.

Lưu ý: Mỗi bé có tính cách và nhu cầu ngủ khác nhau. Các mẹ nên kiên trì thực hiện các phương pháp luyện ngủ phù hợp với bé và không nên nản chí nếu bé không hợp tác ngay lập tức. Quan trọng nhất là tạo cho bé cảm giác an toàn và được yêu thương trong quá trình luyện ngủ.

Đọc thêm: 

• Hướng dẫn chơi với bé an toàn – Đồ chơi trẻ em phù hợp với lứa tuổi
• Hướng dẫn chăm sóc, tắm bé & vệ sinh đúng cách
• Hướng dẫn mua sắm đồ dùng cần thiết cho bé – Xe đẩy cho bé, nôi em bé, địu em bé

Giải quyết các vấn đề về giấc ngủ thường gặp:

• Trẻ sơ sinh bú đêm:
  • Trẻ sơ sinh bú đêm là điều bình thường trong những tháng đầu đời. Tuy nhiên, nếu bé bú đêm quá nhiều lần có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ của cả mẹ và bé.
  • Để cai bú đêm dần dần, các mẹ có thể thử tăng khoảng cách giữa các lần cho bé bú đêm. Ví dụ, nếu bé thường bú 2 tiếng/lần, hãy thử kéo dài thời gian thành 2,5 tiếng rồi 3 tiếng.
  • Quan trọng là đảm bảo bé bú đủ no vào ban ngày để bé không cảm thấy đói và cần bú đêm.
• Trẻ sơ sinh ngủ không sâu giấc:
  • Nhiều bé ngủ hay giật mình tỉnh giấc giữa đêm và khó ngủ lại. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân như tã bỉm ướt, đói, hoặc đơn giản là bé cần sự an ủi từ bố mẹ.
  • Nếu bé khóc đêm, hãy kiểm tra xem bé có đói, tã bỉm ướt/bẩn, hoặc khó chịu gì không.
  • Nếu không có vấn đề gì về nhu cầu cơ bản, hãy thử vỗ về nhẹ nhàng, hát ru hoặc bật nhạc êm dịu để giúp bé bình tĩnh lại và ngủ tiếp. Tránh bật đèn sáng hoặc chơi với bé vì điều này có thể khiến bé tỉnh táo hơn.
• Trẻ sơ sinh hay thức giấc giữa đêm:
  • Một số trẻ sơ sinh có thể thức giấc giữa đêm và không khóc. Trong trường hợp này, các mẹ không nên vội vàng bế bé lên ngay vì điều này có thể khiến bé quen với việc cần được bế ru mới ngủ lại. Hãy đợi vài phút để xem bé có tự ngủ lại không.
  • Nếu bé tiếp tục khóc, hãy đến bên cạnh bé, vỗ về nhẹ nhàng và nói lời an ủi. Tránh bế bé lên ru hay bật đèn sáng vì điều này có thể khiến bé tỉnh táo hơn và khó ngủ lại.

4. Sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ ngon cho bé trên Matida Shop

Để giúp bé ngủ ngon hơn, các mẹ có thể tham khảo một số sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ có sẵn trên website Matida:

• Nôi em bé: Nôi em bé là một sản phẩm quen thuộc hỗ trợ giấc ngủ cho bé. Hiện nay có nhiều loại nôi em bé khác nhau, chẳng hạn như nôi ngủ chung giường, nôi điện, nôi rung, nôi võng. Mỗi loại có ưu nhược điểm riêng. Chọn loại nôi phù hợp với nhu cầu và sở thích của bé.
• Đệm ngủ: Chọn đệm ngủ cứng thay vì đệm mềm, thoáng khí, an toàn cho trẻ sơ sinh. Tránh sử dụng gối cho trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi để giảm nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).
• Chăn, gối: Chọn chăn, gối làm từ chất liệu cotton mềm mại, thoáng khí, kích thước phù hợp với trẻ sơ sinh. Tránh sử dụng chăn, gối quá dày hoặc có nhiều họa tiết rườm rà để giảm nguy cơ ngạt thở ở trẻ sơ sinh.
• Thú bông: Một chú thú bông nhỏ nhắn, mềm mại có thể trở thành người bạn thân thiết của bé, giúp bé cảm thấy an toàn và thoải mái khi ngủ. Chọn thú bông có kích thước vừa phải, chất liệu an toàn, không có lông hoặc đồ trang trí nhỏ có thể gây nguy hiểm cho bé.
• Máy tạo tiếng ồn trắng: Máy tạo tiếng ồn trắng phát ra những âm thanh nhẹ nhàng, đều đặn như tiếng mưa rơi, tiếng sóng biển,… Những âm thanh này có thể giúp giảm tiếng ồn bên ngoài, tạo cảm giác thư giãn và dễ ngủ cho bé.
• Đèn ngủ: Sử dụng đèn ngủ với ánh sáng dịu nhẹ để tạo không gian ấm áp, dễ chịu cho bé trước khi ngủ. Tránh sử dụng đèn ngủ quá sáng vì có thể làm giảm sản xuất melatonin.

5. Mẹo hay giúp trẻ sơ sinh ngủ ngon vào ban đêm

Ngoài những phương pháp nêu trên, một số mẹo nhỏ khác có thể giúp bé ngủ ngon hơn:

• Tắm nắng cho bé: Ánh nắng mặt trời giúp kích thích sản xuất vitamin D, hỗ trợ điều hòa giấc ngủ cho bé. Cho bé tắm nắng vào buổi sáng sớm, khoảng 15-20 phút mỗi lần, tránh tắm nắng vào thời điểm nắng gắt.
• Massage cho bé: Massage nhẹ nhàng giúp bé thư giãn, giảm căng thẳng và dễ ngủ hơn. Sử dụng dầu massage dành riêng cho trẻ sơ sinh và massage theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia.
• Kiên trì với thói quen: Dù áp dụng phương pháp nào, điều quan trọng nhất là kiên trì và nhất quán. Quá trình giúp bé hình thành thói quen ngủ tốt có thể mất thời gian, bố mẹ cần kiên nhẫn và không nên nản chí.
• Lưu ý: Nếu bé giật mình thường xuyên hoặc gặp các vấn đề về giấc ngủ kéo dài hoặc bất thường, chẳng hạn như khó ngủ liên tục trong nhiều đêm, ngủ không ngon giấc nhiều đêm liền, ngủ ít hơn nhiều so với độ tuổi trung bình, hoặc có các biểu hiện khác thường khi ngủ (ngáy ngủ, thở khò khè,…), bố mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.

Những Câu Hỏi Thường Gặp Về Giấc Ngủ Của Bé

1. Có nên cho em bé ngủ chung với bố mẹ?

Việc cho em bé ngủ chung với bố mẹ có cả ưu và nhược điểm. Ưu điểm là giúp bé cảm thấy an toàn, ấm áp và dễ ngủ hơn. Tuy nhiên, ngủ chung với bố mẹ cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của cả bé và bố mẹ, đồng thời tăng nguy cơ SIDS (hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh).

Theo khuyến cáo của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), tốt nhất là cho em bé ngủ riêng trong cũi của bé hoặc nôi đặt cạnh giường bố mẹ ít nhất là trong 6 tháng đầu đời. Sau 6 tháng, bố mẹ có thể cân nhắc cho em bé ngủ chung nếu cảm thấy an toàn và thoải mái. Tuy nhiên, cần lưu ý những điều sau:

• Đảm bảo môi trường ngủ của bé an toàn, không có nguy cơ ngạt thở bởi chăn gối quá dày hoặc quá mềm.
• Cho bé ngủ ở phía xa bố mẹ, tránh xa chăn gối của bố mẹ.
• Không hút thuốc lá trong nhà hoặc cho em bé ngủ trong phòng có khói thuốc lá.
• Không cho em bé ngủ chung với người lớn đang sử dụng rượu bia hoặc chất kích thích.

2. Trẻ sơ sinh ngủ xuyên đêm không bú có sao không?

Trẻ sơ sinh thường ngủ xuyên đêm (từ 5-6 tiếng liên tục) không cần bú từ khoảng 4-6 tháng tuổi. Tuy nhiên, một số bé có thể cần bú đêm đến 1 tuổi hoặc hơn. Việc bé ngủ xuyên đêm không bú không ảnh hưởng đến sức khỏe của bé nếu bé vẫn tăng cân đều đặn và phát triển bình thường.

Tìm hiểu thêm: Hướng dẫn cho con bú đúng cách & ăn dặm toàn diện.

3. Trẻ sơ sinh ngủ nhiều có sao không?

Thời gian ngủ trung bình của trẻ sơ sinh trong ngày là khoảng 14-17 tiếng. Tuy nhiên, mỗi bé có nhu cầu ngủ khác nhau. Một số bé có thể ngủ nhiều hơn hoặc ít hơn thời gian trung bình. Việc em bé ngủ nhiều không ảnh hưởng đến sức khỏe của bé nếu bé vẫn vui vẻ, hoạt động bình thường và tăng cân đều đặn.

4. Có nên đánh thức trẻ sơ sinh dậy bú đêm?

Thông thường, không cần thiết phải đánh thức trẻ sơ sinh dậy bú đêm nếu bé đã ngủ xuyên đêm. Tuy nhiên, nếu bé có dấu hiệu đói (bú mút tay, quấy khóc) hoặc tăng trưởng chậm thì ba mẹ nên cho bé bú.

Lời Kết 

Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho các mẹ những thông tin hữu ích về giấc ngủ của trẻ sơ sinh, các phương pháp giúp bé ngủ ngon và các sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ cho bé trên website Matida.

Giúp bé ngủ ngon là cả một hành trình, đòi hỏi sự kiên trì, thấu hiểu và tình yêu thương của bố mẹ. Chúc các mẹ thành công trên hành trình này!

Thân mến,

Matida Shop – Mua sắm thông minh cho Mẹ và Bé.